1. Giới thiệu chung
Bộ sưu tập Hippocrates (The Hippocratic Corpus) là tập hợp các tác phẩm y học cổ Hy Lạp gắn liền với tên tuổi Hippocrates xứ Kos (khoảng 460–370 trước Công nguyên), người được xem là “Cha đẻ của y học phương Tây”. Bộ sưu tập bao gồm khoảng 60 tác phẩm, được biên dịch và xuất bản hiện đại trong 10 tập (Volumes I–X), phản ánh tư duy, phương pháp và đạo đức nghề y – nền tảng cho y học hiện đại.
2. Lịch sử hình thành và truyền thừa
Các văn bản gốc được viết bằng tiếng Hy Lạp cổ trên giấy da và papyrus từ thế kỷ V–IV TCN, do Hippocrates và học trò trong Trường phái Kos biên soạn. Qua hàng nghìn năm, các bản thảo được sao chép, bổ sung và truyền qua La Mã, Ả Rập, rồi đến châu Âu. Từ thế kỷ XIX, các học giả đã hệ thống hóa và xuất bản bộ Hippocrates gồm 10 tập do Loeb Classical Library và Harvard University Press phát hành.
3. Cấu trúc và nội dung từng tập
Bộ Hippocrates Volumes I–X bao quát toàn bộ di sản y học Hy Lạp cổ đại, từ lý luận, thực hành đến đạo đức nghề nghiệp.
| Tập | Tên và nội dung chính |
| Vol. I | Ancient Medicine, Airs, Waters, Places, The Prognostic – Nền tảng khí hậu và ảnh hưởng môi trường đến sức khỏe. |
| Vol. II | Epidemics I–III – Quan sát dịch bệnh và ca lâm sàng. |
| Vol. III | Epidemics IV–VII, Regimen in Acute Diseases – Hệ thống hóa y học thực chứng. |
| Vol. IV | On the Sacred Disease, On Injuries of the Head – Phân tích thần kinh và chấn thương sọ não. |
| Vol. V | Diseases I–III, Affections – Bệnh nội khoa, hô hấp, tiêu hóa và da liễu. |
| Vol. VI | Regimen, Dreams, Humors – Giới thiệu học thuyết bốn dịch thể (humoral theory). |
| Vol. VII | Nature of Man, Nature of Bones, Places in Man – Cấu trúc cơ thể và giải phẫu sơ khai. |
| Vol. VIII | On Fractures, On Joints, Instruments of Reduction – Kỹ thuật chỉnh hình và ngoại khoa. |
| Vol. IX | Generation, Nature of the Child, Diseases of Women I–II – Sản khoa và sinh lý học. |
| Vol. X | The Oath, Law, Decorum, Precepts – Đạo đức và triết lý hành nghề y. |
4. Tư tưởng chủ đạo trong Bộ sưu tập Hippocrates
Bộ tác phẩm thể hiện năm nguyên lý nền tảng của y học Hy Lạp cổ:
- Tự nhiên là cội nguồn của bệnh lý – Mọi bệnh đều có nguyên nhân tự nhiên, không do thần linh.
2. Quan sát lâm sàng là cơ sở của tri thức – Mỗi bệnh nhân là một thực nghiệm sống.
3. Y đức là linh hồn của nghề y – Thể hiện trong Lời thề Hippocrates.
4. Phòng bệnh hơn chữa bệnh – Nhấn mạnh chế độ ăn, nghỉ và cân bằng cơ thể.
5. Hài hòa thân – tâm – môi trường – Sức khỏe là sự cân bằng giữa yếu tố tự nhiên và tinh thần.
5. Giá trị học thuật và ảnh hưởng lâu dài
- Về khoa học: Bộ sách giới thiệu các khái niệm pathology, prognosis và case study – nền tảng cho phương pháp thực nghiệm.
• Về giáo dục: Là giáo trình y khoa chuẩn mực từ thời Trung Cổ đến thế kỷ XIX.
• Về tư tưởng: Góp phần định hình đạo đức y học, ảnh hưởng đến Galen, Avicenna và các triết gia y học sau này.
• Về nhân văn: Mỗi tác phẩm là lời nhắc về lòng nhân ái và trách nhiệm của người thầy thuốc.
6. Kết luận
Bộ Hippocrates Volumes I–X không chỉ là di sản y học cổ đại mà còn là nền tảng triết học cho y học hiện đại. Mỗi trang viết phản ánh tinh thần khoa học, lòng nhân ái và niềm tin rằng: “Y học là nghệ thuật cao quý nhất, bởi nó chạm đến sự sống của con người.” Bộ sách vẫn được sử dụng trong các trường y và bảo tàng như nguồn tri thức bất tử của nhân loại.